Wystarczy przejechać przez próg salonu samochodowego, by stracić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Utrata wartości samochodu tuż po zakupie sięga 10%, a po trzech latach może wynieść od 30 do 50%. Z czego jednak wynika tak gwałtowny spadek wartości samochodu i jak go oszacować?
Dlaczego samochody tracą na wartości?
Pierwsze trzy lata użytkowania samochodu to czas największej utraty wartości. Szacuje się, że strata wynikająca ze spadku wartości auta może być równa kosztom utrzymania samochodu w tym samym czasie. Analizując koszty utrzymania samochodu prosto z salonu nie można więc podliczać jedynie wydatków na paliwo, ubezpieczenie, naprawy czy części eksploatacyjne – to popularny błąd.
Dlaczego jednak samochody tracą na wartości tak szybko? Wynika to przede wszystkim z tego, że zakup nowego samochodu wciąż jest luksusem. Możliwość dobrania wersji samochodu do własnych potrzeb to aspekt, który ma bardzo dużą wartość. Nie dziwi więc fakt, że już w pierwszych dniach użytkowania samochodu jego cena gwałtownie topnieje. Aby zachęcić potencjalnego kupca do nabycia auta, trzeba opuścić przynajmniej 10% pierwotnej ceny. W innym przypadku korzystniejszym rozwiązaniem byłby zakup auta prosto z salonu i samodzielne dopasowanie wersji silnika, nadwozia, koloru lakieru czy konfiguracji wyposażenia dodatkowego.
Nie można zapomnieć także o kwestiach psychologicznych. Możliwość nabycia fabrycznie nowego samochodu, z którego nikt wcześniej nie korzystał (nawet przez kilka tygodni), jest ważnym argumentem. Dochodzi do tego pewność, że samochód jest w pełni sprawny i nie ma ukrytych wad. Odsprzedaż rocznego samochodu w wielu przypadkach budzi podejrzenie, że pojazd ma mankamenty uprzykrzające jazdę. Wyjątkiem jest zakup auta po wynajmie długoterminowym, które z zasady trafia po określonym czasie na rynek wtórny. Auta te dobrze utrzymują wysoką wartość, bo w znakomitej większości są w doskonałym stanie.
Jak auta tracą na wartości?
Początkowa utrata wartości jest swego rodzaju podatkiem od luksusu i trudno jej uniknąć. Im droższy samochód, tym większa strata. Nawet jeśli procentowo nie jest to tak dużo, w liczbach bezwzględnych stracisz więcej pieniędzy. Z tego względu warto brać pod uwagę nie tylko procentową wartość utraty wartości po kilku latach, ale i wyjściową cenę samochodu. Najmniejszy ubytek gotówki z kieszeni zapewniają zazwyczaj auta popularne, renomowanych marek, z niedużym silnikiem i rozsądną wersją wyposażeniową.
Po trzech latach, gdy minie okres gwarancji, coraz większe znaczenie ma stan samochodu oraz przebieg. Auta z bardzo dużym przebiegiem, mocno eksploatowane, użytkowane w firmowej flocie lub jako taksówka, nie cieszą się dużą popularnością wśród kupujących. Bardzo duże znaczenie ma postrzeganie marki. Samochody japońskie (np. Toyota, Honda czy Mazda), a także niemieckie (np. Audi, BMW, Mercedes, Volkswagen), zazwyczaj są chętnie kupowane na rynku wtórym, a zatem odsprzedanie auta tych producentów nie jest trudne. Niezawodność, dobre wykończenie i trwałość pojazdu mocno rzutują na cenę.
Co trzeba uwzględnić przy szacowaniu wartości?
O ile stan samochodu w dużej mierze zależy od właściciela, nie na wszystkie aspekty można wpływać. Prawidłowa pielęgnacja karoserii, regularne serwisy, wybieranie oryginalnych części zamiennych czy dokumentowanie historii pomagają utrzymać wysoką wartość samochodu, ale to nie wszystkie wyznaczniki ceny. Na obniżkę wartości wpływają takie aspekty, jak lifting nadwozia lub wprowadzenie nowej generacji modelu. Wówczas egzemplarze z końcówki produkcji są mniej pożądane na rynku wtórnym. Taki sam wpływ może mieć wada fabryczna modelu, wykryta dopiero po kilku latach. Przykładem jest m.in. wysoki pobór oleju w silnikach TSI i TFSI grupy VAG (2007-2012), wadliwa skrzynia M32 stosowana m.in. w modelach Fiata, Alfy Romeo czy Opla, a także awaryjny napinacz łańcucha rozrządu stosowany w pierwszej generacji BMW serii 1.
Nie można zapomnieć także o preferencjach kupujących, które wyraźnie zmieniają się w czasie. Popularne niegdyś nadwozia typu sedan i kombi powoli wypierane są dziś przez crossovery i SUV-y. Niektóre modele zyskały tak dużą popularność w firmowych flotach, że użytkownicy prywatni sięgają po nie niechętnie. Coraz mniejszą wartość mają także wysokoprężne wersje silnikowe, które wymagały wysokiej dopłaty przy zakupie, a dziś zmuszają właścicieli do kosztownych napraw. Trudno też zdobyć nabywcę na samochód słabo wyposażony, niemający ABS-u czy klimatyzacji. Z drugiej strony niektóre opcje wyposażenia, które dawniej kojarzyły się z luksusem, dziś mają nikłą wartość. Przykładem mogą być przestarzałe systemy nawigacyjne, zmieniarka do płyt oraz fabryczny telefon. Im bogatsze wyposażenie dodatkowe, tym większa strata.
Jak oszacować wartość samochodu za kilka lat?
Oszacowanie wartości samochodu jest trudne i to z kilku względów. O ile nie jest to seria limitowana samochodu, spadek wartości będzie regularny i po trzech latach osiągnie ok. 30-40%, a po 5 latach – ok. 50%. Zadbane egzemplarze, sprzedawane przez pierwszego właściciela, z udokumentowaną historią i niedużym przebiegiem teoretycznie powinny osiągnąć najwyższą cenę na rynku samochodów używanych. Należy jednak pamiętać, że ostatecznym wyznacznikiem jest to, ile będzie skłonny zaoferować kupujący.
Większość potencjalnych nabywców szuka aut po okazyjnej cenie, a skala oszustw nieuczciwych handlarzy mocno zaciera rzeczywistą wartość aut. Cofanie przebiegu, tuszowanie dużego zużycia i sprzedawanie aut o powypadkowej historii to codzienność w branży motoryzacyjnej. Niestety, takie egzemplarze obniżają średnie ceny aut na portalach aukcyjnych i serwisach ogłoszeniowych. Z tego względu nawet właściciel auta w doskonałym stanie może zostać zmuszony do tego, by obniżyć cenę.
Aby oszacować wartość samochodu za kilka lat, warto przeanalizować jak starzały się poprzednie modele i generacje danego producenta. Postrzeganie marki, trwałość pojazdu, rodzaj wyposażenia dodatkowego, niezawodność czy popularność wersji silnikowych to tylko kilka aspektów, które trzeba wziąć pod uwagę. Dostępne są również w Internecie kalkulatory utraty wartości samochodu, obliczające średnią wartość rynkową na podstawie kilku tysięcy ogłoszeń.
