Umiejętność odczytywania oznaczeń opon jest niezbędna, by rozpoznać typ opony, datę jej produkcji czy szerokość bieżnika. Oznaczenia te na pierwszy rzut oka mogą przytłoczyć, ale w gruncie rzeczy są proste do rozszyfrowania. Jedną z istotnych informacji jest umieszczany na boku opony indeks prędkości, któremu towarzyszy indeks nośności. Czym jest indeks prędkości opon i jak go odczytywać?
Czym jest indeks prędkości opon?
Indeks prędkości opon (ang. speed index) określa maksymalną dopuszczalną prędkość, jaką może rozwinąć samochód z danym ogumieniem. Informacja ta określana jest literami, a obok niej widnieje zawsze liczbowe oznaczenie indeksu nośności. To nie przypadek, bowiem indeks prędkości opon mówi o bezpiecznym limicie prędkości przy największym obciążeniu dopuszczonym przez producenta.
Parametry te często są bagatelizowane przez kierowców, ale w dobie szybkich i dużych SUV-ów mają coraz większe znaczenie. Im cięższy i szybszy samochód, tym wytrzymalsze muszą być jego opony. Wybierając opony warto więc brać pod uwagę nie tylko rozmiar, ale i indeksy – prędkości i nośności. Dzięki temu jazda będzie bezpieczna w każdych warunkach, nawet na niemieckich autostradach.
Gdzie znaleźć oznaczenie indeksu prędkości?
Podobnie jak większość cennych informacji dotyczących ogumienia, indeks prędkości znajduje się na boku opony. Towarzyszy mu indeks nośności, więc rozpoznanie oznaczenia nie powinno sprawić problemu. Typowe oznaczenia to m.in. 93H, 91V, 95W itd. Indeks prędkości nie musi rosnąć wraz z indeksem nośności i różni się w zależności od konstrukcji opony. Jedne modele nastawione są bardziej na duże obciążenia, a inne na szybką jazdę. Dzięki temu można łatwo odgadnąć, czy opona została stworzona z myślą o dużym aucie rodzinnym, czy o sportowym coupe.
Jak odczytywać indeks prędkości?
Oznaczenie na oponie indeksu prędkości literami sprawia, że odczytanie maksymalnej dopuszczalnej prędkości wymaga zajrzenia do tabeli. Wartości te nie rosną równomiernie i czasem kolejna litera zwiększa indeks o 5 km/h, a czasem o 30 km/h. Opony z maksymalnym limitem od 5 km/h do 40 km/h oznacza się literą A z towarzyszącą cyfrą, tj.
- A1 – 5 km/h
- A2 – 10 km/h
- A3 – 15 km/h
- A4 – 20 km/h
- A5 – 25 km/h
- A6 – 30 km/h
- A7 – 35 km/h
- A8 – 40 km/h
Pozostałe indeksy prędkości opon to:
- B – 50 km/h
- C – 60 km/h
- D – 65 km/h
- E – 70 km/h
- F – 80 km/h
- G – 90 km/h
- J – 100 km/h
- K – 110 km/h
- L – 120 km/h
- M – 130 km/h
- N – 140 km/h
- P – 150 km/h
- Q – 160 km/h
- R – 170 km/h
- S – 180 km/h
- T – 190 km/h
- U – 200 km/h
- H – 210 km/h
- V – 240 km/h
- W – 270 km/h
- Y – 300 km/h
Najpopularniejsze indeksy opon stosowanych w samochodach osobowych mieszczą się w zakresie od Q do W, czyli od 160 km/h do 270 km/h. Te pierwsze stosowane są w niewielkich i lekkich autach miejskich, natomiast najwyższe znajdziemy na kołach limuzyn, samochodów sportowych czy SUV-ów.
Warto podkreślić, że indeks prędkości opon mówi o tym, jaka jest bezpieczna prędkość przy maksymalnym obciążeniu każdego koła. Jeśli natomiast auto jest znacznie lżejsze i mniej obciążone, możliwe jest rozwinięcie wyższej prędkości. Inaczej mówiąc jazda na oponach samochodowych z oznaczeniem H (210 km/h) z prędkością 220 km/h nie musi być niebezpieczna, pod warunkiem, że auto nie jest obciążone maksymalnie. Nie zalecamy jednak przekraczania tego limitu – testowanie maksymalnej wytrzymałości nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem.
Jak dobrać odpowiednie opony?
O tym, jakie opony powinny być zastosowane w danym modelu auta, informuje instrukcja obsługi pojazdu lub tabliczka znamionowa. Tabliczkę z homologowanymi rozmiarami i indeksami prędkości znajdziesz na słupku przy drzwiach kierowcy, na klapce wlewu paliwa lub w okolicach bagażnika. Producent określa indeks prędkości dla każdego kompatybilnego rozmiaru, dlatego wartości te mogą się wahać. Rozstrzał pomiędzy indeksem H i W nie jest niczym zaskakującym. Indeks prędkości opon wynika nie tylko masy auta, ale i średnicy koła, profilu opony czy szerokości bieżnika. Niedozwolone jest założenie na jednej osi dwóch opon o różnym indeksie prędkości. Można natomiast zastosować różne indeksy na osi przedniej i tylnej. Zasady te regulowane są przez przepisy Unii Europejskiej oraz Polski Kodeks Drogowy.
Dobór indeksu prędkości uzależniony jest też od rodzaju opon. W przypadku opon letnich niedozwolone jest zastosowanie opon o indeksie prędkości niższym niż ten wyznaczony przez producenta. Takie odstępstwo możliwe jest w przypadku opon zimowych, jednak do pewnego stopnia. Dolnym limitem jest indeks Q, czyli 160 km/h. Konieczne jest również oznaczenie pojazdu z niższym indeksem w taki sposób, by informacja ta była widoczna dla kierowcy. W praktyce nie zaleca się zmiany homologowanego indeksu o więcej niż jeden stopień.
Czym charakteryzują się opony o wyższym indeksie prędkości?
Skoro opony o wyższym indeksie prędkości są bezpieczniejsze, to czy warto je zastosować? Takie rozwiązanie ma zarówno plusy, jak i minusy. Do zalet wyboru wyższego indeksu prędkości można zaliczyć większą precyzję jazdy. Opony te są nieco sztywniejsze, co poprawia panowanie nad pojazdem. Auto jest stabilniejsze, a zatem lepiej reaguje na ruchy kierownicą, umożliwia szybsze wchodzenie w zakręty i jest bardziej odporne na podmuchy wiatru. Z drugiej strony opony o wyższym indeksie prędkości generują większe opory toczenia, zwiększają zużycie paliwa i mogą zmniejszyć komfort podróżowania. Są też najczęściej droższe, dlatego ich zakup nie zawsze ma ekonomiczny sens.
Przede wszystkim należy więc unikać opon o zaniżonym indeksie prędkości. Nie dość, że pogarszają prowadzenie auta i sprawiają, że pojazd bardziej nerwowo reaguje na ruchy kierownicą, to dodatkowo mogą wystrzelić przy zbyt wysokiej prędkości. Zastosowanie niehomologowanego ogumienia jest również podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Jeśli nieprawidłowość wykryje policjant podczas rutynowej kontroli, może ukarać kierowcę mandatem.
