Opony należą do elementów eksploatacyjnych, a zatem ich stopniowe zużycie nikogo nie dziwi. Warto jednak wiedzieć, że wyznacznikiem kondycji opony nie jest wyłącznie głębokość bieżnika. Starzenie się opon daleko wykracza poza zużycie bieżnika, a okres bezpiecznej eksploatacji jest stosunkowo krótki. Co wpływa na zużycie ogumienia oraz jaka jest żywotność opon?
Starzenie się opon a bezpieczeństwo
Ciągły kontakt opon z asfaltową nawierzchnią sprawia, że naturalnie zużywają się one podczas jazdy. Z początkowych 8-10 mm bieżnika po kilku latach pozostaje zaledwie kilka. Mimo że minimalna głębokość bieżnika określona przepisami to 1,6 mm, zaleca się wymianę opon letnich przy 3 mm, a zimowych przy 4 mm głębokości.
Podczas oględzin opon należy jednak wziąć pod uwagę inne niepokojące sygnały. Do wymiany mogą kwalifikować się również opony, których bieżnik jest w normie. Wystarczy, że na ich powierzchni znajdują się spękania, bąble lub inne defekty zagrażające bezpieczeństwu jazdy. Niepokojącym sygnałem jest też zewnętrzne utlenienie mieszanki gumowej. Sparciałe i kruche opony mogą w skrajnych przypadkach wybuchnąć w trakcie jazdy.
Jakie czynniki wpływają na zużycie opon?
Co najmocniej wpływa na szybkość zużycia opon? Jednym z kluczowych czynników jest rodzaj mieszanki. Producenci dobierają gumową mieszankę w taki sposób, by połączyć różne światy: trwałość, przyczepność, oszczędność paliwa, niski poziom hałasu czy skuteczność na mokrym asfalcie. Nowoczesne mieszanki z dodatkiem krzemionki pozwalają na zachowanie najwyższych parametrów nie tylko w szerokim spektrum temperatur, ale także w trakcie zużycia bieżnika. Takie rozwiązanie stosowane jest m.in. w oponach Michelin CrossClimate 2.
Duże znaczenie w tempie zużycia opon mają również czynniki niezwiązane z samymi oponami. Ważną rolę odgrywa styl jazdy, a także teren, w jakim użytkowany jest samochód. Dynamiczna jazda w zakrętach, gwałtowne przyspieszanie i częste hamowanie niewątpliwie przyczynia się do szybszego zużycia opon. Z drugiej strony monotonna jazda autostradowa w wielu przypadkach prowadzi do tzw. wyząbkowania opon, czyli uszkodzenia krawędzi bieżnika. Objawia się to głośnym wyciem opon w trakcie jazdy i obniża komfort podróżowania.
Inne czynniki, które wpływają na starzenie się opon to m.in. ciśnienie opon oraz geometria zawieszenia. Nieprawidłowe ustawienie zbieżności lub jazda z niewłaściwym ciśnieniem prowadzą do nierównomiernego zużycia opon i mogą mocno skrócić żywotność kompletu opon. Jeśli więc zauważysz, że bieżnik nie ściera się jednakowo na całej powierzchni, warto sprawdzić elementy zawieszenia i ciśnienie w oponach. Równomierne zużycie bieżnika to klucz do przedłużenia żywotności opon.
Jaka jest maksymalna żywotność opon?
Żywotność opon samochodowych wynosi od ok. 50 do 80 tys. km. To przebiegi, które bez trudu osiągniesz na ogumieniu klasy średniej i premium. Im wyższy segment, tym lepsze parametry opony. Warto jednak pamiętać, że okres trwałości może gwałtownie spaść, jeśli zaczniesz użytkować opony w niewłaściwy sposób. Wykonane z miękkiej mieszanki opony zimowe zostaną starte w mgnieniu oka, jeżeli nie wymienisz ich przed sezonem letnim. Mniejszą trwałość mogą mieć również opony całoroczne, których twardość wypośrodkowana jest pomiędzy warunkami letnimi i zimowymi. Jeżeli pokonujesz rocznie więcej niż 20 tys. km, lepszym wyborem będą dwa komplety opon sezonowych.
Wiek opony
Zewnętrzny wygląd opony dużo mówi o jej stanie, ale wiele mankamentów nie widać na pierwszy rzut oka. Z biegiem czasu mieszanka gumowa kruszeje, a opona traci swoje właściwości i staje się podatna na uszkodzenia. Dzieje się tak na skutek oddziaływania warunków atmosferycznych i drogowych: słońca, deszczu, wilgoci, błota czy soli. Z tego względu producenci określają maksymalny wiek opon na ok. 10 lat. Po tym czasie należy wymienić cały komplet, nawet jeśli bieżnik ma wystarczającą głębokość. Stare opony samochodowe parcieją, a mikrouszkodzenia w postaci drobnej pajęczynki mocno osłabiają ich konstrukcję. Według niezależnego instytutu Dekra takie zmiany pojawiają się już po 6 latach od daty produkcji i przyczyniają się do ryzyka awarii.
Sposób przechowywania i konserwacja
Opony mogą zużywać się nie tylko podczas jazdy. Powszechnym błędem jest chociażby nieprawidłowe przechowywanie kompletu ogumienia. Opony zdjęte z felg powinny być składowane pionowo, jedna obok drugiej. Układanie ich w stosie może doprowadzić do odkształceń. Dla odmiany całe koła można położyć jedno na drugim lub zawiesić na haku, ale nie należy układać ich pionowo. Pamiętaj też o tym, by przechowywać opony w suchym, ciemnym i chłodnym pomieszczeniu. W pobliżu nie powinny znajdować się chemikalia, np. smary, oleje czy rozpuszczalniki.
Żywotność opon można przedłużyć także odpowiednią konserwacją. Regularne czyszczenie i zabezpieczania opon uchroni je przed wpływem promieniowania UV, utleniającego mieszankę opon. Podczas mycia samochodu warto więc dokładnie wyszczotkować opony, a następnie zabezpieczyć je dressingiem do opon. Profesjonalny preparat nie tylko zabezpieczy i odżywi oponę, ale i nada jej świeżego wyglądu. Uwaga! Dressing należy nakładać tylko na ściankę boczną, nie na bieżnik.
Okres bezpiecznej eksploatacji
Zalecenia producentów odnośnie głębokości bieżnika czy okresu trwałości opon są ważne, ale nie zastąpią regularnej kontroli ogumienia. Nawet jeśli masz opony całoroczne, które teoretycznie nie wymagają sezonowej wymiany, warto raz w roku udać się do wulkanizatora. Na podstawie zużycia bieżnika specjalista jest w stanie ocenić, czy geometria samochodu jest prawidłowa, a amortyzatory nie wymagają wymiany na nowe. Regularnie wyważenie opon jest też potrzebne, by zapobiec drganiom przenoszonym na kierownicę. Na własną rękę należy natomiast kontrolować i regulować ciśnienie opon. Powinno być zgodne z zaleceniami producenta dotyczącymi obciążenia auta. Szczegółowe wytyczne znajdziesz na tabliczce znamionowej ulokowanej na wewnętrznej stronie słupka B (przy drzwiach kierowcy), w schowku w desce rozdzielczej lub pod klapką wlewu paliwa.
